Startup Essentials #2: Het nut van goed bestuur voor een startup
Luc Sterckx, Business Angel en Bestuurder
“Startup Essentials” zijn tips, voor én door onze community waar jij direct mee aan de slag kan.
Als business angel, maar ook als bestuurder werd ik de voorbije tien jaar meer dan eens geconfronteerd met de problematiek rond “corporate governance” of “Goed Bestuur ” in startups. Starters hebben er meestal wel al van gehoord maar worstelen met het in de praktijk omzetten ervan. Dat is meer dan begrijpelijk : corporate governance is in eerste instantie ontstaan om orde te brengen in het bestuur van grote, meestal beursgenoteerde ondernemingen. Sinds de 20 jaar dat er aan Goed Bestuur wordt gewerkt heeft men evenwel ingezien dat de principes van Goed Bestuur ook nodig en nuttig zijn voor elke onderneming, ook startups. Alleen : een startup is niet vergelijkbaar met een grote, beursgenoteerde ondernemingen – vraag is dus wat is hierin echt belangrijk en nuttig voor een startup ? En hoe pak je dat aan ?
Begin met de basics
Groot of klein, eenvoudig of complex de wettelijke voorschriften gelden voor elke onderneming. Best niet uitstellen, maar doe het meteen goed – dat is het beste en zeker op langere termijn het goedkoopste! hebben. Tweede punt : welk vorm van vennootschap je ook kiest, een orgaan van toezicht beter bekend als de Raad van Bestuur moet worden samengesteld. Beschouw dit niet te snel als een formaliteit of iets waar je “niet teveel last” wil van hebben. De Raad van Bestuur kan een bijzonder positieve rol spelen in de ontwikkeling van de startup : mik dus of kwaliteit van de bestuurders die weten wat Goed Bestuur is maar ook de eigenheid van een startup kunnen inschatten. Tracht ook een onafhankelijk bestuurder aan te trekken.
Stel en houd prioriteiten
Het werken aan Goed Bestuur in een startup is niet eenvoudig : gebrek aan middelen, gebrek aan tijd, gebrek aan ervaring en waarschijnlijk ook gebrek aan motivatie .. Daarom is het belangrijk het invoeren van Goed Bestuur te zien als een proces van continue verbetering waarbij onderscheid moet worden gemaakt tussen wat echt belangrijk is en een snelle meerwaarde heeft voor de startup. Waar Goed Bestuur in eerste instantie kan bij helpen is de balans maken tussen de korte en de lange termijn. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want een startup is bij definitie zeer gericht op het snel realiseren van opeenvolgende operationele stappen, waarbij soms al eens vergeten wordt “over de berg te kijken”. In een duur woord heet dat “strategie” en vooral het bestuursorgaan kan hierin een zeer belangrijke rol spelen.
Zorg voor evenwichten
Ook in en rond een startup draait een kluwen van belanghebbenden, niet allemaal met dezelfde verwachtingen en prioriteiten. Uiteraard zijn dat de stichters (dikwijls in een wat moeilijke driedubbele rol als aandeelhouder, bestuurder en manager) met in eerste instantie daarnaast de (externe) aandeelhouders. Maar hoe regel je best die samenwerking en relatie ? De regels hiervoor kan men uit Goed Bestuur afleiden – en die goed toepassen is echt belangrijk voor de toekomst van de startup. Belangenconflicten loeren permanent om de hoek en hoe daarmee omgaan op een professionele manier is makkelijker gezegd dan gedaan, zeker in een startup waar ervaring op dit vlak niet altijd aanwezig is. Een ander evenwicht dat moet worden gevonden is dat tussen enerzijds de nodige vrijheid en creativiteit essentieel in een startup aan de ene kant en anderzijds de nood om het geheel toch te beheren en te controleren zodat men niet met financiële of andere catastrofale verrassingen wordt geconfronteerd… Wat is net genoeg en net niet teveel in rapportering, budgets, controle ?
The sky is not the limit (toch niet zomaar..)
Of men het nu graag hoort of niet maar zelfs voor de meest veelbelovende startup is het geld ooit op als men onvoldoende vooruitgang boekt in het vermarkten van het product, dienst of concept. Een minimum aan overzicht en planning is en blijft dus essentieel – daarvoor is een minimum aan structuur, afspraken en systemen nodig alhoewel dat misschien lijkt te vloeken met de cultuur van een startup. Dit is precies waar Goed Bestuur kan bij helpen, weliswaar op de gepaste manier : “op maat” van de startup. Na meer dan 10 jaar weken in en met startups heb ik vastgesteld dat er een echt vacuüm is op het vlak van concrete tips en tricks voor het omzetten van Goed Bestuur in de toch wel specifieke realiteit van een startup – vandaar mijn poging om één en ander samengebald eer te schrijven in een klein werkje : https://www.acco.be/en/items/9789463798457/Corporate-Governance-in-startups
Goed Bestuur is er nodig voor als het stormt, niet als de zon schijnt
Ik weet niet of ze bestaan, maar ik heb het nog niet meegemaakt : startups waar alles altijd schitterend en boven verwachting goed evolueert … In bijna alle gevallen is er al wel eens onweer of op zijn minst tegenwind en dan moet iedereen weten wat zijn rol en verantwoordelijkheid is : een aandeelhouder, bestuurder en manager hebben elk een weelbepaalde rol en verantwoordelijkheid en als men zich daar niet aan houdt, loopt het nogal eens verkeerd af. Goed Bestuur geeft daar de leidraad en vermijdt dat discussies uitdraaien op een machtsspel waar niemand beter van wordt…
Doe het meteen goed en mik niet te laag
In mijn ervaring is (vroeg of laat) Goed Bestuur essentieel in het succes van een startup. Er moet wel gedoseerd omgesprongen worden met het invoeren ervan in een startup, maar daarbij is het beter meteen de stappen goed te zetten (eerder dan snel) en zeker niet te laag te mikken in de zaken die principieel zijn of een kwaliteitsimpact hebben : wat men zaait zal men vroeg of laat oogsten …
Schrijf je in voor de sessie: Het nut van governance voor de startup: 27.04.2021 om 09u
